جوشکاری با الکترود دستی که به انگلیسی Shielded Metal Arc Welding (SMAW) نامیده می‌شود، یکی از پرکاربردترین روش‌های جوشکاری ذوبی است. این روش با استفاده از یک الکترود روکش‌دار و قوس الکتریکی، فلز پایه را ذوب کرده و اتصال ایجاد می‌کند. به دلیل سادگی تجهیزات، قیمت پایین و قابلیت استفاده در شرایط مختلف، همچنان جایگاه مهمی در صنایع مختلف دارد.
در این روش، یک الکترود فلزی با پوشش خاص به منبع جریان برق متصل می‌شود. قوس الکتریکی ایجاد شده بین نوک الکترود و سطح قطعه، حرارتی در حدود ۶۰۰۰ درجه سانتی‌گراد تولید می‌کند. این حرارت باعث ذوب‌شدن فلز پایه و الکترود شده و حوضچه مذاب شکل می‌گیرد. پس از انجماد، جوش تشکیل می‌شود.
پوشش الکترود چندوظیفه مهم بر عهده دارد: تولید گاز محافظ برای جلوگیری از ورود اکسیژن و نیتروژن به حوضچه مذاب، ایجاد سرباره برای محافظت از جوش حین سردشدن، و بهبود قوس الکتریکی. به همین دلیل است که جوشکاری SMAW در محیط‌های باز هم کاربرد دارد، چرا که نیازی به گاز محافظ خارجی ندارد.
در طول فرایند، الکترود به‌تدریج مصرف می‌شود و طول آن کاهش می‌یابد. این فرایند به‌صورت متناوب انجام شده و پس از پایان هر الکترود، یک الکترود جدید جایگزین می‌شود. اپراتور باید تسلط کافی بر کنترل قوس، زاویه و سرعت حرکت داشته باشد تا جوش سالم، یکنواخت و بدون عیب ایجاد گردد.
آموزش جوشکاری SMAW شامل آشنایی با اصول پایه، تجهیزات موردنیاز، تکنیک‌های اجرایی، و تمرین‌های عملی مکرر است. اولین مرحله در آموزش، درک صحیح از نحوه ایجاد قوس الکتریکی، تشکیل حوضچه مذاب، و نحوه مصرف تدریجی الکترود است. در کلاس‌های آموزش حرفه‌ای، هنرجو ابتدا با ایمنی، شناخت تجهیزات و الکترودها آشنا می‌شود، سپس جوشکاری در موقعیت‌های مختلف (تخت، افقی، عمودی، بالاسری) تمرین می‌گردد.
در آموزش‌های پیشرفته، مباحثی چون تنظیم جریان برحسب نوع فلز، نحوه کنترل نفوذ، مدیریت سرباره و تشخیص عیوب جوش نیز مطرح می‌شود. همچنین استفاده از صفحات تستی، بازبینی جوش، و رفع ایرادها جزو مراحل کلیدی آموزش محسوب می‌شود. در نهایت، هنرجو با دریافت گواهی مهارت، آماده ورود به بازار کار صنعتی می‌شود.
در این بخش به بررسی مزایا و محدودیت‌های روش جوشکاری SMAW می‌پردازیم تا دیدی جامع از نقاط قوت و چالش‌های این روش ارائه شود.
مزایا
محدودیت‌ها
الکترودهای SMAW بر اساس کد AWS مانند E6010، E6013، E7018 شناخته می‌شوند. این کدها ویژگی‌هایی نظیر استحکام کششی، وضعیت مجاز جوشکاری، نوع جریان و ویژگی‌های قوس را مشخص می‌کنند.
انواع پوشش‌ها
الکترود دستی مورداستفاده در روش SMAW تنوع بالایی دارد و دامنه کاربرد آن بسیار گسترده است. از ساخت سازه‌های فلزی سبک‌وسنگین، تا تعمیرات اضطراری ماشین‌آلات، از اتصال اسکلت‌های ساختمانی تا جوشکاری خطوط لوله نفت و گاز، همه با این الکترودها انجام‌پذیر است.
بسته به نوع پوشش و ساختار الکترود، می‌توان آن را در محیط‌های خشک، مرطوب، فضای باز یا در موقعیت‌های دشوار به کار برد. الکترودهای سلولزی برای نفوذ بالا در پروژه‌های لوله‌کشی، الکترودهای قلیایی برای سازه‌های تحت تنش بالا، و الکترودهای روتیلی برای مصارف عمومی و زیبایی ظاهری کاربرد دارند.
همچنین، امکان استفاده از الکترود دستی در صنایع کشتی‌سازی، سدسازی، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها و کارگاه‌های خانگی، نشان از تطبیق‌پذیری بالای این روش در مواجهه با شرایط متنوع دارد.
جوشکاری با الکترود دستی (SMAW) علی‌رغم پیشرفت روش‌های نوین، همچنان یکی از مؤثرترین و قابل‌اعتمادترین تکنیک‌های اتصال فلزات است. تجهیزات ساده، هزینه پایین، قابلیت اجرا در محیط‌های دشوار و تنوع کاربرد آن باعث شده همچنان نقش کلیدی در صنایع داشته باشد. با تسلط به نکات فنی، انتخاب الکترود مناسب، و رعایت ایمنی، می‌توان جوش‌هایی بادوام، زیبا و مقاوم تولید کرد.
شرکت صنایع جوش و برش کارا سازه در سال 1368 در استان مرکزی به منظور دستیابی به خودکفایی صنعتی و با توجه به نیاز کشور به ماشین‌آلات جوش و برش تاسیس شد. کارا سازه به عنوان تنها سازنده خط کامل تجهیزات اتوماتیک ساخت سازه‌های فولادی و بزرگترین تولیدکننده ماشین‌آلات و تجهیزات جوش و برش در ایران و خاورمیانه، در زمینه ساخت سازه‌های کشتی، لوله‌ها و شیرهای صنعتی بزرگ نیز فعالیت دارد.
تهران، بلوار میرداماد، خیابان شمس تبریزی، میدان نجم آبادی، پلاک 28، طبقه 3، واحد 3، کدپستی: 1919714389
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شرکت صنایع جوش و برش کارا سازه می‌باشد.
